سیاه قلم
اسلوب سیاه قلم از شیوههای نگارگری ایران است که از همان ابتدای رواج نگارگری شماری از نقاشان با این اسلوب شروع به کار کردند و آثاری پدید آوردند که امروزه جزء بازمانده های هنر نگارگری ایران به شمار میرود. ظاهراً تاریخچه کاربرد نقاشی سیاه قلم در نگارگری ایران دیرین تر از آن است که آن را بتوان به فرنگ نسبت داد.
تماس با منتاریخچه
در چین نیز نقاشی سیاه قلم متداول بود و اگر این نوع نقاشی را در ایران به تأثیرات چین نسبت دهیم شاید بیراهه نرفته باشیم. کهنترین اثری که تصاویر آن با قلم سیاه کار شده نسخهای از کتاب نجومی صورالکواکب و الثابته تالیف عبدالرحمان صوفی است که در سال ۴۰۰ هجری کتاب آرایی شده و متعلق به کتابخانه بادلیان آکسفورد است.
نقاشی سیاه قلم با شروع نگارگری ایران در سده هفتم هجری همچون فنی از فنون نگارگری پیگیری شد. چیزی از آثار قلمسیاه احمد موسی نگارگر دربار سلطان ابوسعید ایلخانی باقی نمانده ولی دوست محمد هروی از شاگردان او، امیر دولتیار، خبر میدهد که در فن سیاه قلم تبحر داشته است.
برخی از نمونه کارهام
سیاه قلم
امروزه در مجموعه دی یتسDiezمحفوظ در موزه درختی برلین، طرحی از اسب در حال تاخت وجود دارد که با قلم سیاه کار شده و در آن رقم “مشق میردولتیار” آمده است.
از شاگردان دیگر احمد موسی، شمس الدین بود که در زمان سلطان اویس جلایری تربیت یافت. در مجموعه دی یتسDiez طراحی قلم سیاهی موجود است که منسوب به استاد شمس الدین است. در این طراحی قلم سیاه درخت تنومندی به همراه شاخ و برگ پهن به همراه پرنده ای به روی آن و تخته سنگ و روباهی در کنار آن دیده میشود.